Werkblad besturingssysteem werd in loop der tijden wel mooier, maar niet slimmer

Bezoekers van Data TestLab stellen soms met verwondering vast dat ik nog steeds OS/2 gebruik op mijn dagelijkse werk-pc. Waarom gebruik ik een besturingssysteem dat al jaren niet meer officieel wordt ondersteund? Eén reden maar: de WorkPlace Shell of kortweg WPS. Dat is de objectgeöriënteerde grafische desktop van OS/2. Eenmaal dat je daarmee hebt leren werken, is er geen weg terug.
O zo makkelijk! O zo functioneel! De WorkPlace Shell of ‘desktop’ (werkblad) van OS/2 biedt heel veel functionaliteit aan applicaties, waardoor die applicaties compact kunnen blijven. Functies zoals klik en sleep, kopieer en plak, open, sluit en bewaar zitten allemaal in de WorkPlace Shell en niet in de individuele applicaties. Dat is niet het geval bij de desktops van Windows en die van Linux. Dat zijn in essentie grafische menusystemen, niet meer. Die desktops delen absoluut geen functionaliteit met de applicaties, met als gevolg dat die applicaties dat allemaal zelf aan boord moeten hebben. Daardoor krijg je mastodontapplicaties. Het vréét ook werkgeheugen, om nog maar te zwijgen van de samenwerkingsproblemen en het grotere risico op bugs met de daarbij horende gevolgen.

Objectgeoriënteerd

Om je een idee te geven wat er mogelijk is met een objectgeöriënteerde desktop als de WPS, kan ik je een voorbeeld geven. De OS/2 Warp 4 uit 1996 (de laatste die in shrinkwrap-versie in winkels verkocht werd) had geen flauw benul van mp3- en ogg-muziekbestanden, want die bestonden toen nog niet. Maar door de multimediaobjecten van de desktop uit te breiden met door derden ontwikkelde mp3- en ogg-functionaliteit, ondersteunen ineens alle OS/2-muziekapplicaties (ook die uit het begin van de jaren ’90) mp3- en ogg-bestanden! Dát is objectoriëntering. Datzelfde gaat trouwens ook op voor video- en plaatjesformaten.
Bij Linux heeft men die boot helemaal gemist. KDE en Gnome en al die andere desktopomgevingen voor Linux zijn allemaal geen OO-desktops en delen dus nauwelijks of geen functionaliteit met hun applicaties. Gevolg: een applicatie die geschreven is om mp3-bestanden af te spelen maar die het ogg-formaat niet ondersteunt, moet speciaal worden aangepast om een nieuw formaat te ondersteunen. Elke applicatie die iets met geluid doet, moet zelf de code voor àlle formaten aan boord hebben. Dat is geheugenverkwistend en zo krijg je dus mastodontapplicaties. 

De OS/2 Warp Work Place Shell uit 1996 speelt hier een mp3-bestand af, een muziekformaat dat in dat jaar nog niet bestond

Open source

Iemand die een applicatie voor Linux schrijft, wil natuurlijk dat die op zoveel mogelijk systemen kan draaien. Zelfs als IBM nu mocht besluiten om WPS open source te maken en voor Linux vrij te geven, zal dat helaas verloren moeite blijken. Niemand zal specifiek applicaties voor een WPS/Linux maken, omdat die dan immers niet draaien onder de andere Linux-desktops. Dat had wel kunnen lukken als IBM de WPS jaren geleden al had vrijgegeven, nog voor KDE en Gnome oprezen als de standaarddesktops voor Linux.
En zo komt het dat een besturingssysteem als OS/2 uit de jaren ’90 op dit moment nog altijd de modernste en functioneelste desktopomgeving voor pc’s heeft. IBM is gestopt met de ontwikkeling en ondersteuning van OS/2, wat betekent dat dat besturingssysteem mettertijd een stille dood zal sterven en daarmee ook die schitterende WPS.
Windows- en Linux-gebruikers zitten dus opgezadeld met een desktop die er wel prachtig uitziet, maar zo dom is als het achterste van een varken (met onze excuses aan de varkens). Vanuit het standpunt van applicaties zitten we dus voor wat Windows en Linux betreft nog altijd op het technische niveau van 1990.
De graphics zijn mooier geworden en de pc’s veel sneller, maar slimmer werd de desktop niet.